Inteligentny budynek: komfort, bezpieczeństwo i oszczędność energii

Rozmowa ze specjalistą ds. systemów automatyki budynkowej, właścicielem firmy Intelsystem Tomaszem Majca.

Co to jest inteligentny budynek?
Inteligentny budynek jest przede wszystkim miejscem w pełni dostosowanym do potrzeb i oczekiwań użytkowników. Odciąża on swoich właścicieli od wielu codziennych, rutynowych czynności, oszczędzając ich czas, równocześnie podnosząc komfort pracy i wypoczynku. Z technicznego punktu widzenia jest to system, który łączy i integruje w sobie wszystkie instalacje i urządzenia w budynku. Komunikują się one między sobą, umożliwiając wzajemną interakcję. Dzięki temu uzyskujemy nowe możliwości i nową funkcjonalność, uniezależniając procesy zachodzące w budynku od czynnika ludzkiego. Inteligentny system poprzez sensory zbiera informacje z budynku, otoczenia i środowiska, analizuje je i podejmuje określoną reakcję, a w razie potrzeby powiadamia o tym właścicieli.

Inteligentny budynek daje zatem wysoki komfort użytkowania?
Inteligentny budynek zna nasze potrzeby i spełnia oczekiwania. Np. przed naszym powrotem z pracy, system podnosi temperaturę w domu, która na czas naszej nieobecności została obniżona o kilka stopni (obniżenie temp. tylko o 1oC daje oszczędność energii na poziomie 6%). Kiedy wracamy jednym przyciskiem otwieramy bramę wjazdową, oświetlamy podjazd i otwieramy drzwi garażowe. Wchodzimy do domu gdzie panują idealne dla wypoczynku warunki. Wilgotność i temperatura powietrza są dokładnie takie jakie lubimy. W tle gra nasza ulubiona muzyka z domowego centrum multimedialnego, której dźwięki poprzez rozproszony po całym domu system nagłośnieniowy docierają do miejsc w których aktualnie przebywamy. Siadamy wygodnie na sofie, a z pilota lub tabletu wybieramy preferowaną scenę oświetleniową, do czytania lub oglądania TV. Dzięki niezależnemu sterowaniu możemy w każdym pomieszczeniu ustawić inną temperaturę, np. wyższą w salonie, a niższą w sypialni (lepsza dla komfortu snu). System może być również wyposażony w stację pogodową, która mierzy temperaturę, natężenie oświetlenia, prędkość wiatru czy wilgotność gleby, więc kiedy będzie potrzeba może on automatycznie załączyć podlewanie ogrodu, a w chwili wystąpienia silnego wiatru zwinąć markizę lub opuścić rolety.

W jaki sposób można sterować inteligentną instalacją?
Dowolną funkcją inteligentnej instalacji możemy sterować przy użyciu eleganckich przycisków (włączników), pilota, telefonu komórkowego, tabletu, komputera czy panelu (ekranu) dotykowego zamontowanego na ścianie.

W czym i jak taka instalacja gwarantuje zwiększenie bezpieczeństwa?
Inteligentny budynek zapewnia najwyższy poziom bezpieczeństwa, ponieważ integruje w sobie monitoring, systemy zabezpieczeń antywłamaniowych i przeciwawaryjnych.Podłączone do systemu czujniki (ruchu, stłuczenia szyby, otwarcia okien i drzwi, wycieku gazu, wody itp.) cały czas monitorują stan i sygnalizują wszystkie nieprawidłowości. W chwili wystąpienia sytuacji krytycznych, system zareaguje szybko i inteligentnie. Np. w przypadku wykrycia dymu system zaalarmuje właściciela (wysyłając sms’a) o wybuchu pożaru, załączy spryskiwacze, odetnie dopływ gazu i powiadomi straż pożarną. Wyciek wody lub gazu również zostanie zauważony. System zamknie zawory zanim awaria spowoduje szkody. Inteligenta instalacja daje nam poczucie pewności i komfortu, kiedy wychodząc z domu do pracy, poprzez naciśnięcie jednego przycisku: wyłączamy wszystkie światła w budynku, opuszczamy rolety, uzbrajamy alarm, odcinamy żelazko, TV, czy ekspres do kawy od źródła zasilania. System może powiadomić nas o niedomkniętym oknie dachowym, a w momencie pojawienia się deszczu sam może je zamknąć.

Czy to prawda, że dzięki inteligentnej instalacji zawsze możemy być w domu?
Oczywiście, że tak. Funkcja symulacji obecności domowników pozwoli na komfortowy wypoczynek na wakacjach, bez zmartwień, że dom może stać się przedmiotem zainteresowania złodziei. Poprzez czasowe i nieregularne uruchamianie dowolnie wybranych obwodów, na przykład oświetlenia, żaluzji czy TV, odpowiednio zaprogramowany system będzie stwarzał wrażenie, że dom jest stale zamieszkały. Również w dowolnej chwili, z każdego miejsca na świecie (poprzez Internet lub GSM) będziemy mieli dostęp (w pełni zabezpieczony) do wszystkich mediów technicznych budynku, jak również podglądu z kamer monitoringu.

Jakie praktyczne oszczędności daje inteligentny budynek?
Inteligentne systemy sterowania budynkiem pozwalają na efektywne wykorzystanie energii. Uważam, że jest to kluczowy czynnik kształtujący popyt na tego typu rozwiązania w świetle rosnącej świadomości ekologicznej i rosnących kosztów energii. Inteligentny budynek w sposób naturalny zaprogramowany jest na ograniczenie zużycia energii. Poprzez integrację, inteligentne i zoptymalizowane zarządzanie oświetleniem, ogrzewaniem, klimatyzacją oraz systemem żaluzji i rolet, dzięki którym światła i ciepła słonecznego może być w pomieszczeniu więcej lub mniej, możliwe jest obniżenie zużycia energii nawet o 60%. Daje to właścicielowi znaczące korzyści finansowe podczas bieżącej eksploatacji, a w dłuższej perspektywie czasowej użytkowania budynku (5-8 lat) całkowity zwrot poniesionych na początku wydatków.

Jaki jest koszt tego typu instalacji?
Koszt instalacji zależy od wielkości budynku, stopnia zautomatyzowania i funkcji jakie wybierzemy. Waha się od kilku do kilkudziesięciu tysięcy. Ceny te są więc niewiele wyższe lub nawet porównywalne do niezależnie wykonanych w budynku instalacji: elektrycznej, alarmowej, wideodomofonowej, monitoringu, multimedialnej, automatyki bramy czy drzwi garażowych. Jednak korzyści jakie otrzymujemy dzięki inteligentnej instalacji, są niemożliwe do osiągnięcia tradycyjnymi metodami instalacyjnymi. Co więcej, system inteligentnego budynku ma budowę modułową, więc w miarę potrzeb i możliwości finansowych może być ciągle rozbudowywany.
Należy mieć świadomość, że instalacje elektryczne nie są inwestycjami krótkotrwałymi, lecz decyzjami, których skutki oddziałują przez wiele lat. Niewybranie systemów inteligentnego budynku, spowodowane nieświadomością, brakiem informacji o możliwościach ich zastosowania bądź błędnym przekonaniem o wysokiej i nieosiągalnej cenie, skutkują później, podczas eksploatacji budynku, znacznym nakładem pracy, codziennymi rutynowymi czynnościami i dużym zużyciem energii, które generuje wysokie koszty utrzymania.