Wieża Bismarka na Górkowie miała 15 metrów wysokości. Z platformy widokowej można było podziwiać panoramę okolicy

Głogowianie dobrze wiedzą, gdzie znajduje się Górkowo. Choćby z racji tego, że jest tam motocrossowy tor, na którym odbywają się nie tylko sportowe imprezy. Na osiedlu znajdują się również ogródki działkowe. Warto wiedzieć, że 1945 roku na szczycie wzniesienia stała też okazała wieża Bismarcka. Dziś można dostrzec jedynie pozostałości fundamentów budowli oraz rozrzucone w pobliżu granitowe elementy pomnika. Podczas świątecznego spaceru warto się wybrać do Górkowa, by samemu odnaleźć to, co zostało z wieży.

Wzniesienie znajdujące się przy torze motocrossowym, w bezpośrednim sąsiedztwie osiedla Górkowo (przed wojną jako Gurkauer Berg) zdobiła efektowna wieża. Odwiedzali ją ówcześni mieszkańcy Głogowa. Głównie aby podziwiać samą budowlę jak i pięknie rozciągającą się ze wzgórza panoramę Głogowa a przy okazji, skorzystać z odpoczynku. Dziś, po tej konstrukcji – znanej nam jako wieży Bismarcka – pozostały jedynie fragmenty fundamentów.

W latach 1869-1934 wzniesiono w Niemczech 240 wież. Ich powstanie miało konkretne cele: upamiętnienie ojca zjednoczenia Niemiec – kanclerza Otto von Bismarcka oraz wyrażanie niemieckiej dumy narodowej. Znaczną ich ilość wznoszono poza granicami Niemiec, głównie w ówczesnych koloniach – w Tanzanii, Kamerunie, ale również na terenie Czech, Rosji, Francji, Danii, Austrii i Chile. Natomiast w Niemczech powstało ich zaledwie 40. Do dziś zachowało się ich 17, z czego tylko 5 na terenie szeroko rozumianego Śląska (w Zielonej Górze, Janówku, Dzierżoniowie, Żaganiu i Sobótce). Głogowska wieża nie przetrwała konfrontacji z zawieruchą ostatniej wojny światowej.
Pięćdziesiąt z nich powstało w wyniku oficjalnego konkursu na projekt takiej budowli, który ogłosił pod koniec XIX wieku niemiecki Związek Studentów. W założeniu, konkurs miał skodyfikować i możliwie zunifikować projektowanie wież, nadając im symboliczny, prosty i masywny charakter. Formy architektoniczne budowli na cześć Bismarcka były bardzo zróżnicowane, ale głównym założeniem była forma w kształcie wieży lub kolumny. Część z nich budowano z drewna, inne budowano jako kolumny ogniowe, lecz bez platform widokowych, jeszcze inne jako wieże widokowe. W dzień urodzin i śmierci kanclerza, w czasie przesilenia letniego, oraz w dniu niemieckiego zwycięstwa pod Sedanem (2 września 1870 roku) w wojnie z Francją, rozpalano na wieżach ogień.

Głogowska konstrukcja powstała według projektu „Zmierzch Bogów” z 1899 roku, autorstwa architekta z Drezna – Wilhelma Kreisa. Charakterystycznymi założeniami jego projektu były: kwadratowy zarys, prosty cokół i gzyms w postaci głowicy. Budowla ta nie była jedyną wybudowaną według jego założeń. Wykorzystano je przy budowie wież m.in. w Mysłowicach i Sobótce.
Pod koniec 1901 roku powstał komitet budowy pomnika; pod przewodnictwem gen. von Eichorna z Głogowa. W niedługim czasie komitet przekształcił się w Stowarzyszenie Kolumny Bismarcka, na czele którego stanął Heinrich Steffens. Projekt budowy wieży został nieznacznie zmodyfikowany przez głogowskiego architekta Paula Michaela. Kamień węgielny pod jej budowę położono 1 kwietnia 1906 roku. Jej budowa szła szybko, co spowodowało, że już pod koniec września tego samego roku, odbyło się uroczyste otwarcie.

Wysokość budowli wynosiła 15 metrów, była o podstawie kwadratowej (9×9 metrów). Wykonano ją z cegły pokrytej granitem. Schodami poprowadzonymi w jej wnętrzu, można było dostać się na platformę widokową. Posiadała miedzianą misę ogniową na szczycie.
Koszt jej budowy wyniósł 28 tysięcy marek, z czego ok. 23 tysięcy marek udało się zebrać z datków mieszkańców, a dalsze 5 tysięcy przekazała Kasa Oszczędności. Dla porównania, najdroższą tego typu wieżą na świecie była szczecińska. Jej budowa pochłonęła 200 tysięcy marek.
Przy wieży funkcjonowała restauracja, prowadzona przez obywatela Szwajcarii. Wraz z początkiem oblężenia Festung Glogau w 1945 roku, Rosjanie wieżę Bismarcka wysadzili w powietrze, a ze wzgórza ostrzeliwali pociskami oblężony Głogów.

(Tekst: Dariusz Czaja)