W Nowym Sączu lawinowo przybywa kotłów na paliwa stałe. Powodem rządowe wsparcie do zakupu węgla?

FLESZ - Polacy się starzeją a miasta wyludniają. Jest raport GUS

Od kilku lat Nowy Sącz przoduje w niechlubnych rankingach w związku z bardzo kiepską jakością powietrza. W 2021 roku w raporcie Europejskiej Agencji Środowiska był liderem wśród 323 najbardziej zanieczyszczonych europejskich miast. Raport sporządzony został na podstawie danych za 2019 i 2020 rok. Nowy Sącz pojawiał się też wielokrotnie w czołówce rankingów przygotowywanych przez Polski Alarm Smogowy.

To właśnie dlatego miasto podejmowało wiele działań mających na celu przekonanie mieszkańców do wymiany „kopciuchów” stanowiących główną przyczynę zanieczyszczenia powietrza w mieście. Były programy, w ramach których mieszkańcy mogli otrzymać dotacje do instalacji źródeł ciepła zgodnych z uchwałą antysmogową, ale również kontrole palenisk.

Choć jakość powietrza nadal pozostawiała wiele do życzenia, to pieców na paliwa stałe w mieście stopniowo ubywało. W 2019 roku w bazie danych takich pieców było około 4 400. Jak informuje Grzegorz Tabasz, dyrektor Wydziału Środowiska UM, przed ogłoszeniem informacji o możliwości ubiegania się o dopłaty udało się dojść do poziomu około 3 700 i w tym tempie z roku na rok pieców miało być coraz mniej.

Sprzyjać miało temu wsparcie w postaci dotacji, pozyskane przez miasto środki zewnętrzne na wymianę pieców, a także program „Czyste powietrze”, którego pierwszy etap obsługiwany jest w sądeckim urzędzie. Sytuacja zmieniła sie z dnia na dzień. Kiedy ogłoszono, że będą dopłaty do węgla, ilość pieców zaczęła lawinowo rosnąć.

- Nie jestem w stanie określić ile deklaracji już wpłynęło, ale tylko jednego dnia w poniedziałek w wersji papierowej złożono ich u nas ponad cztedzieści, a we wtorek do godz. 14 około trzydziestu kolejnych. Sytuacja jest bardzo dynamiczna. Ludzie odkrywają u siebie kotły na paliwa stałe, kozy, piece kaflowe, a nawet „ogrzewacze powietrza na paliwo stałe” - przyznaje w rozmowie z „Gazetą Krakowską” Tabasz

Zaznacza, że precyzyjna liczba jest ciężka do oszacowania, bo wnioski są przesyłane również pocztą, mogą być składane na dziennik podawczy, ale także za pośrednictwem internetu.

- 30 listopada ma się zakończyć wypłacanie dodatku węglowego i pewnie wtedy będziemy w stanie określić ilość pieców na paliwa stałe, których w naszym mieście przybyło. Każdy obywatel ma prawo złożyć deklarację, a potem ją zmienić. Legła więc w gruzach cała Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków - komentuje Tabasz.

Dodaje, że wiedzę na temat tego, czy rzeczywiście mieszkańcy powrócą do palenia w piecach na paliwa stałe miasto będzie mieć w październiku. Ocena sytuacji bedzie możliwa na podstawie pomiarów z automatycznej stacji pomiarów w Nowym Sączu.

Co w takim razie z uchwałą antysmogową, która zobowiązuje mieszkańców całej Małopolski do wymiany bazklasowych pieców na paliwa stałe od 2023 roku?

Władze Małopolski przygotowały nowy projekt uchwały w myśl której proces likwidacji kopciuchów zostaje przesunięty o rok, czyli ma potrwać do końca 2023 roku. Następnie poddał go pod dyskusję mieszkańcom i samorządom, a czas na wyrażenie opinii mija pod koniec sierpnia.

Nowy Sącz jest za abolicją czyli wprowadzeniem okresu przejściowego. Chodziłoby o to, aby na przykład przez dwa lata nie karać mieszkańców, którzy nie wymienili pieców. Zdaniem przedstawicieli Nowego Sącza przyniesie to lepsze efekty.

- Uważamy, że odsuwanie w czasie wymiany pieców działa na mieszkańców demobilizująco. W związku z sytuacją na rynku paliwa uważamy, że najlepszym rozwiązaniem byłoby wprowadzenie abolicji. Jesteśmy jednym z najbardziej zanieczyszczonych miast w Europie. Od czterech lat walczymy o poprawę jakości naszego powietrza. Wydaliśmy miliony na pomoc mieszkańcom w wymianie pieców, a teraz powiemy im, że nie muszą się śpieszyć? - komentuje Tabasz.