Polski Alarm Smogowy alarmuje o fatalnej jakości powietrza w południowej Małopolsce. Na czele listy również Nowy Sącz

FLESZ - Czy firmy zaczną zwalniać pracowników?

Jak podkreśla Bartłomiej Orzeł, pełnomocnik premiera ds. programu Czyste Powietrze, w Małopolsce wykonano ogromną pracę w celu poprawy jakości powietrza, do którego jedyną drogą jest wymiana tzw „kopciuchów” na nowoczesne niskoemisyjne źródła ogrzewania bazujące na paliwie gazowym, peletowym czy pompach ciepła.

-Tego nie widać liczbach bezwzględnych, ale jakość powietrza w Polsce znacząco poprawia się z roku na rok. Przyczynia się do tego fakt, że duża ilość kotłów jest wymieniana. W ramach programu Czyste Powietrze udało się dofinansować wymianę aż 180 tysięcy pieców. Nie ma danych branżowych, ile kotłów wymienia się bez korzystania z dotacji, z której nie wszyscy mają możliwość korzystać, bo jest kierowany do osób o najniższych dochodach - mówi Orzeł

Zgodnie z planami mają być podejmowane kolejne kroki, a wśród nich szeroka akcja informacyjna, dofinansowanie dla właścicieli budynków wielorodzinnych z Funduszu Termomodernizacji i Remontu Krajowego Programu Odbudowy zasilanego środkami unijnymi oraz podwyższone dofinansowania dla osób o najniższych dochodach.

Co ważne, od 1 stycznia 2021 obowiązywał będzie również zakaz dofinansowania do zakupu kotłów węglowych ze środków publicznych zgodnie z decyzją Sejmiku Województwa Małopolskiego. Pomocne dla poprawy jakości powietrza jest również to, że wprowadzone zostały normy emisji dla kotłów, co w praktyce oznacza, że nie ma możliwości zakupienia i instalowania nowych „kopciuchów”.

W rankingu nie zabrakło również Nowego Sącza. Znalazł się on na czwartym miejscu pod względem stężenia substancji rakotwórczych oraz dziewiątym miejscu pod względem liczby dni, w których dobowe stężenie pyłów zawieszonych było powyżej normy. Jak podkreśla Grzegorz Tabasz, dyrektor Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Nowego Sącza na taką sytuację w mieście składa się wiele kwestii, a wśród nich fakt, że wciąż zdarzają się przypadki spalania śmieci w piecach.

-W powietrzu da się wyczuć zapach palonych śmieci i łatwo go odróżnić od węgla. Węglem palić na razie musimy, natomiast śmieciami nie. Będziemy to tępić i prosimy o zgłaszanie wszelkich tego typu incydentów na Nowosądecki Telefon Smogowy. Nie miejmy litości, bo oddychamy tym, co sąsiad spali. Straż Miejska będzie kontrolować popiół i sprawy kierowane będą do sądu- informuje Tabasz

Jak podaje Ryszard Wasiluk, komendant Straży Miejskiej z Nowego Sącza, w 2019 roku wykonano około 4 tysiące kontroli posesji, natomiast od początku 2020 roku w sumie podjęto 710 interwencji czego konsekwencją było nałożenie 47 mandatów karnych i 25 pouczeń. Wykonywane kontrole miały na celu sprawdzenie jakich kotłów używają sądeczanie, ale również były odpowiedzią na zgłoszenia o jakichkolwiek nieprawidłowościach.

-Najwięcej sygnałów wciąż otrzymujemy w związku z nieprawidłowym sposobem palenia w piecach. Kiedy piec jest zimny, opał zaczyna dymić i ślady tego od razu widać w powietrzu. Wiąże się to z pośpiechem i brakiem umiejętności prawidłowego palenia. Gdyby była odpowiednia temperatura kotła oraz dopływ powietrza wszystko mogłoby się spalić wewnątrz pieca i w kominie byłyby tylko resztki w postaci falującego gorącego powietrza - dodaje Wasiluk

Wystosowano również apel do mieszkańców miasta i okolicznych gmin, aby zrezygnowali z palenia w kominkach, których na terenie miasta zlokalizowano około 600. Sytuację pogarszają również tzw. kozy oraz piece kaflowe i jeżeli nie są one jedynym źródłem ciepła, zaleca się ich nieużywanie.

-To mały krok, który może przynieść wymierne efekty- dodaje Tabasz

Wszyscy specjaliści natomiast zgodnie podkreślają, że w tej sytuacja niekorzystne dla Nowego Sącza jest przede wszystkim ukształtowanie terenu. Zjawisko inwersji, brak możliwości przewietrzania kotliny oraz bezwietrzna pogoda to zmora kotliny sądeckiej .

-Od kilkudziesięciu lat wiadomo, że w kotlinach jest smog. Ten problem pojawiał się już w latach 80-tych- podkreśla Tabasz

Tymczasowym rozwiązanie dla miasta jest także możliwość zakupienia paliw niskoemisyjnych, które przyczyniają się do obniżania emisji o blisko 30%.
Co ważne ich cena jest zbliżona do ceny normalnego węgla.

-Traktujemy to jako protezę, do czasu, aż wymienimy, stare kotły węglowe na ekologiczne źródła energii- informuje Tabasz i zapowiada, że miasto ma w planie wkrótce uruchomić własny program wspierający.

Stolica Podhala i największe miasto w regionie po raz kolejny znalazło się na szczycie rankingu najbardziej zasmogowanych miejscowości w Polsce. To właśnie w Nowym Targu zanotowano rekordowo wysoki poziom stężenia toksycznym benzopirenem w powietrzu.

Wg raportu opracowanego już kolejny rok z rzędu przez Polski Alarm Smogowy w Nowym Targu poziom tego rakotwórczego pierwiastka podczas jednego z pomiarów dokonanych poprzedniej zimy przekroczył 1800 proc. normy - dokładnie tyle samo, ile w poprzednim roku.

Tym samym za Nowym Targiem uplasowały się miejscowości: Rybnik, Sucha Beskidzka i Nowy Sącz w których poziom benzopirenu w powietrzy wahał się od 1000 do 1300 procent normy.

Stolica Podhala bardzo wysoko znalazła się też w drugim rankingu Polskiego Alarmu Smogowego, w którym liczono ilość dni w ciągu roku, gdy poziom zanieczyszczeń w powietrzu przekroczył normę zanieczyszczenia pyłami PM10. Takich w Nowym Targu było 88. Niechlubnym zwycięzcą tego zestawienia została Pszczyna, w której normę przekroczono aż podczas 106 dni w ciągu roku.

Skąd tak złe wyniki Nowego Targu? Tu odpowiedź nie jest jednoznaczna. Z jednej strony ktoś mógłby powiedzieć, że miasto zbyt mało robi, by naprawić sytuację. Być może jest to prawda, ale samorządowcy bronią się, że wieloletnich zapóźnień nie da się zlikwidować w ciągu kilku lat. W mieście cały czas wymieniane są piece, do czego samorząd dopłaca.

Duża część miasta jest też podłączona do miejskiej ciepłowni (co prawda opalanej miałem), która ma filtry na kominach. Wiele domów opalanych jest gazem, a za kilka lat do miasta popłynie woda geotermalna z nowego odwiertu w Szaflarach.

Warto pamiętać, że Nowy Targ podobnie jak np. Sucha Beskidzka jest zawsze bardzo wysoko w rankingu "zakopconych miast", także i ze względu na swoje geograficzne położenie. Miasto leży bowiem w niecce pomiędzy Pogórzem Spisko-Gubałowskim a Gorcami. 

Jak wynika z pomiarów średnioroczne stężenie szkodliwego dla zdrowia benzo(a)pirenu w powietrzu było przekroczone tam aż ośmiokrotnie.

- W porównaniu z poprzednimi zestawieniami jesteśmy ciut niżej. To bynajmniej nie jest dla nas powód do zadowolenia ale dodatkowa mobilizacja do dalszej pracy w tym temacie – podkreśla Magdalena Marszałek, burmistrz Tuchowa.

W Tuchowie od kilku lat podejmowane są różne działania, głównie uświadamiające, które mają przede wszystkim zmienić stare nawyki mieszkańców w kwestii ogrzewania budynków. Część osób udało się już przekonać do wymiany pieców na te, lepszej generacji lub do przejścia na ogrzewanie elektryczne czy gazowe.

- Na takie działania decydują się najczęściej jednak osoby majętniejsze, które na to stać lub umieją skorzystać z różnego rodzaju dofinansowań, przy których często potrzebny jest jednak pewien wkład własny. Osoby mniej zamożne, nawet jakby chciały coś zmienić w tym temacie, to niestety miały dotąd ograniczone możliwości - zauważa Magdalena Marszałek, burmistrz Tuchowa.

Szansę na wyeliminowanie kopciuchów na szerszą skalę daje pilotażowy w skali kraju program, do którego przystąpiła gmina. Dzięki porozumieniu podpisanemu z Ministrem Rozwoju do Tuchowa trafi w sumie 4,5 miliona złotych dofinansowania. 1,5 miliona złotych dołoży samorząd. Pieniądze te pozwolą na kompleksową modernizację 121 budynków mieszkalnych, należących do osób o najniższym statusie majątkowym, które ujęte są w gminnym programie niskoemisyjnym.

Prace polegać będą m.in. na termomodernizacji budynków, wymianie okien i drzwi, aby straty ciepła była jak najmniejsze. Dodatkowo w większości budynków, które objęte zostaną programem, dotychczasowe piece węglowe zostaną zastąpione gazowymi.

Realizacja zadania przewidziana jest do 2023 roku.

Tuchów przymierza się także do uchwalenia własnego 5-letniego programu wymiany pieców na ekologiczne. Co roku w budżecie miasta zapisane ma zostać na ten cel 200 tysięcy złotych plus środki, które gmina pozyska z zewnątrz.

W gminie montowane będą na szeroką skalę ogniwa i instalacje fotowoltaiczne, a mieszkańcy mogą liczyć na pomoc przeszkolonych urzędników w staraniach o uzyskanie dofinansowań do działań proekologicznych z programu Czyste Powietrze. Jednocześnie wzmożone mają być kontrole tego, czym mieszkańcy palą w piecach.

Kliknij w przycisk "zobacz galerię" i przesuwaj zdjęcia w prawo - naciśnij strzałkę lub przycisk NASTĘPNE.

Aplikacja jest bezpłatna i nie wymaga logowania. Oprócz standardowych kategorii, z powodu panującej epidemii, wprowadziliśmy zakładkę "koronawirus", w której znajdziesz wszystkie aktualne informacje związane z epidemią.